รู้ก่อนใช้ “ถุงพลาสติก oxo” คืออะไร ย่อยสลายได้จริงหรือ

เมื่อปัญหาขยะพลาสติกตกค้างส่งผลกระทบต่อโลกมากขึ้นเรื่อย ๆ จึงทำให้ถุงพลาสติกย่อยสลายได้เป็นทางออกที่หลายคนหันมาให้ความสนใจ และเริ่มที่จะใช้มันทดแทนถุงพลาสติกทั่วไป แต่เราจะมั่นใจได้อย่างไรว่า เจ้าถุงพลาสติกบาง ๆ ที่มีชื่อว่า ถุงพลาสติก OXO (อ๊อกโซ) หรือชื่อเต็มว่า Oxo-degradable ที่นิยมใช้กันอยู่ทุกวันนี้สามารถย่อยสลายได้เองตามธรรมชาติ โดยไม่ก่อให้เกิดผลเสียตามมาในภายหลัง

ปัจจุบันถุงพลาสติกที่นำมาทำเป็นถุงมีอยู่ 3 ประเภทใหญ่ ๆ คือ ถุงพลาสติก OXO ถุงพลาสติกย่อยสลายตัวได้ทางชีวภาพ และถุงพลาสติกสลายตัวได้ทางชีวภาพ เรามาทำความรู้จักและเข้าใจถึงวิธีการย่อยสลายที่แท้จริง เพื่อให้ทุกคนสามารถตัดสินใจได้ว่า เราควรเลือกใช้วัสดุประเภทไหนมาทดแทนพลาสติกกันดี

รูปจาก http://plastic.oie.go.th/

 

ถุงพลาสติก OXO ย่อยง่าย ย่อยได้ จริงหรือ?

ถุงพลาสติก OXO ถูกนำมาใช้แทนถุงพลาสติกใบหนา ๆ เพราะมีลักษณะบาง ใช้ได้แค่ 1-2 ครั้ง พลาสติกก็จะแตกตัวเป็นเศษเล็กหลุดออกมา ทำให้หลายคนเข้าใจว่า พลาสติกชนิดนี้สามารถย่อยสลายให้หมดไปจากสิ่งแวดล้อมได้ แต่ความจริงแล้วพลาสติก Oxo-degradable หรือ Oxo-biodegradable ไม่ใช่การแก้ปัญหาขยะพลาสติกที่ดี และนำไปรีไซเคิลก็ไม่ได้อีกด้วย เพราะมีการใส่สารเร่งปฏิกิริยาให้พลาสติกบาง เปราะ และแตกตัวเร็ว โดยพลาสติกชนิดนี้จะแตกตัวเป็นไมโครพลาสติกขนาดเล็กกว่า 5 มิลลิเมตร หากสารตัวนี้สะสมอยู่ในร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นคนหรือสัตว์ก็อาจส่งผลเสียร้ายแรงต่อร่างกายได้

พลาสติกชนิดไหนคือทางเลือกใหม่ของคนรักษ์โลก ถุงพลาสติกย่อยสลายตัวได้ทางชีวภาพ (biodegradable plastic) และ ถุงพลาสติกสลายตัวได้ทางชีวภาพ (compostable plastic) จึงเกิดขึ้นเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง เพื่อให้ปัญหาขยะพลาสติกล้นโลกได้รับการแก้ไขอย่างถูกวิธีมากยิ่งขึ้น ซึ่งถุงพลาสติก 2 ตัวนี้ ก็มีความแตกต่างกันในเรื่องกรรมวิธีในการย่อยสลาย

ถุงพลาสติกย่อยสลายตัวได้ทางชีวภาพ หรือ biodegradable plastic เป็นพลาสติกที่จะแตกตัวออกได้ด้วยการให้จุลินทรีย์หรือสิ่งมีชีวิตเป็นตัวช่วยย่อย ซึ่งโดยทั่วไปแล้วการย่อยจะสมบูรณ์ต้องอยู่ในสภาวะที่เหมาะสม ดังนั้นถ้าเราทิ้งพลาสติกชนิดนี้ในสภาพแวดล้อมทั่วไป เช่น กลบ ฝัง หรือปนเปื้อนลงในทะเล ก็จะแตกตัวเป็นชิ้นเล็ก ๆ สะสมอยู่ตามธรรมชาติได้

ส่วนถุงพลาสติกสลายตัวได้ทางชีวภาพ หรือ compostable plastic  เป็นพลาสติกที่สามารถสลายตัวเป็นแร่ธาตุและสารประกอบในธรรมชาติได้ โดยพลาสติกชนิดนี้จะสลายตัวทางชีวภาพเมื่อนำไปผ่านกระบวนการทำปุ๋ยหมักที่มีแร่ธาตุ ทำให้สามารถนำไปปลูกพืชได้ แต่ถ้าถุงพลาสติก compostable plastic ถูกปล่อยทิ้งไว้ในธรรมชาติตามปกติก็จะไม่สามารถสลายตัวได้เช่นกัน

จะเห็นได้ว่า “พลาสติกย่อยสลายได้ แต่ใช่ว่าจะย่อยสลายเองได้” การหันมาใช้ถุงผ้า หรือ ถุงพลาสติกสลายตัวได้ทางชีวภาพ (compostable plastic) อาจเป็นคำตอบที่ดีที่สุดสำหรับการจัดการและหยุดปัญหาพลาสติกให้กับโลกตอนนี้ เพื่อที่สิ่งมีชีวิตและระบบนิเวศจะได้ไม่เสียหายไปมากกว่านี้ มาส่งต่อความรักษ์ แต้มสีสันกรีน ๆ ให้ขยายเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ในทุกพื้นที่บนโลกของเรากันเถอะ

ข้อมูลอ้างอิง

http://www.chulazerowaste.chula.ac.th/oxo-degradable-plastics-is-deceptive-love/

http://www.chulazerowaste.chula.ac.th/the-fact-of-environmentally-degradable-plastics-edp/