ชวนส่อง! สัญลักษณ์หลังบรรจุภัณฑ์มีอะไรบ้างนะ?

รู้ไหมว่า สัญลักษณ์ที่เราเข้าใจกันว่ารีไซเคิลได้ จริง ๆ แล้วไม่ได้หมายความอย่างนั้นเสมอไป!?

ไปดูกันว่าแต่ละสัญลักษณ์ที่เราพบกันบนสินค้าในชีวิตประจำวัน เค้าต้องการสื่อสารอะไรกับเรากันบ้าง

มาเริ่มกันเลย

 

“ลูกศรชี้กัน ≠ รีไซเคิลได้เสมอไป”

Green Dot

 

ไม่ได้หมายความว่ารีไซเคิลได้ แต่หมายความว่าบริษัทนั้นได้สนับสนุนเงินให้กับระบบ หรือองค์กรที่เกี่ยวข้องกับการจัดเก็บเพื่อรีไซเคิล (ในพื้นที่ของผู้ผลิต) 

 

สาระน่ารู้:

เริ่มในประเทศเยอรมนีในชื่อของ Der Grüne Punkt โดยบริษัทจัดการขยะ Duales System Deutschland GmbH (DSD) ในปี 1990 ปกติแล้วที่เยอรมนีจะมีระบบการจัดเก็บแบบ Dual System คือมีทั้งการเก็บโดยส่วนกลาง กับโดยเอกชน Green Dot จะเป็นสัญลักษณ์ที่บอกว่าบรรจุภัณฑ์ชิ้นนี้สามารถทิ้งเพื่อให้บริษัทเอกชนที่เข้าร่วมเป็นคนจัดการได้ เพราะผู้ผลิตได้จ่ายเงินสนับสนุนการดำเนินการจัดเก็บเพื่อให้ได้สัญลักษณ์ Green Dot เรียบร้อยแล้ว

ภายหลังเลยมีการนำไปใช้ในประเทศอื่น ๆ ในยุโรป และขยายไปทั่วโลก แต่ก็มีประเด็นเรื่องของสัญลักษณ์ที่สร้างความสับสนให้กับผู้บริโภค เพราะมีลักษณะคล้ายกับการรีไซเคิล ทำให้เข้าใจว่าสินค้าชิ้นนี้จะถูกนำไปรีไซเคิล 

ประเทศฝรั่งเศสเคยมีมติแบนสัญลักษณ์นี้ต้นปี 2021 แต่เนื่องจากผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับผู้ประกอบการ ทำให้การแบนนี่ถูกเลื่อนออกไปอย่างไม่มีกำหนด

 

Mobius Loop

ไม่ได้หมายความว่ารีไซเคิลได้ แค่บอกว่ามีความเป็นไปได้ในการรีไซเคิล ถ้ามีเครื่องมือที่เหมาะสมในพื้นที่นั้น

ถ้ามี % ข้างใน จะเป็นการบอกว่าผลิตภัณฑ์นี้มีส่วนผสมของวัสดุรีไซเคิลเป็นจำนวนเท่าไหร่ ในบางที่มีการใช้สัญลักษณ์ Mobius Loop ในวงกลมสีขาวหรือดำเพื่อเป็นการบอกว่ามีส่วนผสมของวัสดุรีไซเคิล แต่ถ้าให้ชัดเจนมากขึ้น หลายบริษัทจะใช้วิธีการบอกผู้บริโภคเลยตรง ๆ มากกว่าว่า Made from Recycled Materials 

 

สาระน่ารู้:

สัญลักษณ์นี้เกิดขึ้นครั้งแรกในวัน Earth Day ปี 1970 โดย Gary Anderson นักศึกษาวัย 23 ปี โดยมีคอนเซปต์จาก Möbius strip 

 

Recycling codes

 

ทำให้เราสามารถแยกวัสดุเพื่อนำไปรีไซเคิลต่อได้ง่ายขึ้น แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าจะถูกนำไปรีไซเคิลได้หมดนะ 

ในบ้านเราอาจจะพบเจอหลัก ๆ คือพลาสติก แต่ในหลายประเทศมีการระบุชนิดของวัสดุผ่าน Recycling codes ซึ่งทำให้ผู้บริโภคสามารถแยกขยะเพื่อรีไซเคิลได้ง่ายมากขึ้น 

ดูรหัสสำหรับวัสดุอื่นเพิ่มได้ที่ https://en.wikipedia.org/wiki/Recycling_codes

 

ตัวอย่างประเทศเยอรมนี

กระปุก Nutella จะมีการบอกว่า 

• ฝาทำมาจากพลาสติก (Kunstoffe) PP ตัวย่อ PP หมายเลข 5 

• ใต้ฝาเป็นกระดาษ ตัวย่อ PAP หมายเลข 21 

• มีฟอยล์ซีลไว้ ทำมาจาก Composite material (Verbundstoffe) ระหว่าง กระดาษ + อะลูมิเนียม ตัวย่อ C/PAP หมายเลข 82 

• และตัวขวดทำมาจากแก้วสีใส ตัวย่อ GL หมายเลข 70

 

 

ตัวอย่างประเทศญี่ปุ่น

ในญี่ปุ่น มีการสร้างสัญลักษณ์รีไซเคิลเป็นของตัวเอง 

 

สาระน่ารู้: 

เป็นการพัฒนาต่อมาจาก Mobius Loop เพื่อใช้สำหรับระบุวัสดุที่ด้วยคุณสมบัติแล้วมีความเป็นไปได้ในการรีไซเคิล แต่การจะถูกรีไซเคิลหรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย อ่านเพิ่มเติมที่ ใครกันบอกได้ อะไรจะถูกรีไซเคิล

 

"สัญลักษณ์แนะนำวิธีการทิ้ง"

Tidy man

เป็นสัญลักษณ์ที่เกิดขึ้นมา เพื่อบอกให้คนทิ้งขยะลงถัง บางครั้งมาพร้อมกับข้อความ Don't litter

สาระน่ารู้:

เกิดจากแคมเปญ Keep Britain Tidy ที่ต้องการให้ชาวเมืองรักษาความสะอาดโดยการทิ้งขยะให้ถูกที่

 

WEEE (Waste from Electrical and Electronic Equipment) 

ขยะอิเล็กทรอนิกส์ ห้ามทิ้งในถังขยะทั่วไป ต้องทิ้งในถังขยะอิเล็กทรอนิกส์เท่านั้น

 

"สัญลักษณ์ช่วยบอกความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม"

Compostable

 

สามารถย่อยสลายได้ โดยต้องผ่านมาตรฐาน เช่น ISO 17088, EN13432, มอก. 17088-2555 หรือ ASTM 6400

ในไทยมีบริษัท PTTGC ที่ทำ Trusted Mark ขึ้นมาเพื่อบอกว่าบรรจุภัณฑ์ที่มีตรา GC  Compostable ได้ผ่านมาตรฐานข้างต้นแล้ว 

 

ระวัง!

หลายครั้งมีการใช้คำว่าย่อยสลายได้กับวัสดุที่ไม่ได้ผ่านมาตรฐานการย่อยสลายตามธรรมชาติ โดยอาจจะใช้คำว่า Degradeable, Biodegradeable พลาสติกย่อยสลาย หรืออื่น ๆ โดยไม่มีการรับรองมาตรฐาน Compostability ซึ่งมักจะเป็นพลาสติกแบบ Oxo-degradeable (มักใช้ชื่อพลาสติกรักษ์โลก) ซึ่งเป็นพลาสติกที่แตกตัวเป็นพลาสติกเล็ก ๆ หรือไมโครพลาสติกได้เร็ว (โดยทั่วไป ประมาณ 5 ปีหรือน้อยกว่า) ซึ่งไม่ใช่การย่อยสลายหายไปเป็นสารอินทรีย์ตามมาตรฐานการย่อยสลาย อ่านเพิ่มเติมได้ที่ ข้อเท็จจริง “พลาสติกย่อยสลายได้ในสภาวะแวดล้อมธรรมชาติ” (Environmentally Degradable Plastics: EDP) โดย Chula Zero Waste

 

FSC (Forest Stewardship Council)

รับรองโดย Forest Stewardship Council บอกว่าสินค้าชิ้นนั้นทำมาจากวัสดุที่มีต้นกำเนิดจากป่าไม้ที่ควบคุมอย่างยั่งยืน มีทั้งแบบ 100%, Recycled และ MIX คืออาจจะผสมกันทั้งจาก Well-managed forests + Recycled materials + อื่น ๆ 

สาระน่ารู้:

การซื้อสินค้าที่มีสัญลักษณ์ FSC ไม่ได้หมายความว่าสินค้านั้นมีความยั่งยืนหรือเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมเสมอไป เพราะเราต้องดูเพิ่มตั้งแต่ต้นจบจบชีวิตการใช้งาน เช่น บรรจุภัณฑ์บางอย่างมีสัญลักษณ์นี้ แต่ไม่สามารถนำไปจัดการด้วยการรีไซเคิลได้ และเกิดปัญหาขยะพลาสติก เป็นต้น

 

"สัญลักษณ์น่ารู้อื่น ๆ "

CE Marking 

ส่วนใหญ่อยู่บนของใช้ เป็นการบอกว่าการผลิตสิ่งของชิ้นนี้ผ่านมาตรฐานด้านสุขภาพ ความปลอดภัย และสิ่งแวดล้อม ขายในยุโรปได้

 

ระวัง!

มีสัญลักษณ์ปลอมด้วย! สังเกตได้จากระยะห่าง ถ้าชิดกันมากเกินไป จะเป็นสัญลักษณ์ปลอมหรือเป็น China Export ที่บอกแค่ว่าเป็นสินค้า Made in China เฉย ๆ

 

Estimated Sign

บอกว่าปริมาณที่ระบุบนฉลากเป็นการประมาณ (มาตรฐานยุโรป) โดยในการผลิตแต่ละล็อตจะมีค่าเฉลี่ยของปริมาณสินค้าที่บรรจุไม่ต่ำกว่าตัวเลขนี้ หรือเป็นไปตามมาตรฐานการบรรจุที่ตกลงไว้

 

PAO (Period After Opening) 

บอกระยะเวลาที่ยังใช้งานได้ดีหลังเปิดใช้งานครั้งแรก ต้องศึกษาเพิ่มถึงรายละเอียดสินค้าตัวนั้น ๆ ว่าหลังจากระยะเวลานี้ จะยังใช้งานได้อยู่ไหม จะหมดอายุ หรือแค่ประสิทธิภาพไม่ดีเท่าเดิม จากรูปในตัวอย่าง 12M คือ หลังจากเปิดแล้ว ควรใช้ให้หมดภายใน 12 เดือน

 

โดยสรุปแล้ว เราควรจะดูสัญลักษณ์เพื่อจะได้เลือกสินค้าที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมในขั้นตอนของการผลิตและได้เรียนรู้วิธีการจัดการ โดยการคัดแยกวัสดุให้เหมาะสมกับวิธีการกำจัด

 

อ่านจบแล้ว มาลองพลิกกล่องดูสัญลักษณ์กันดูนะ :)

 

#AsGreenAsYouCan

#littlebiggreen